تأسیسات ساختمان، نیاز اولیه و حیاتی ساختمان‌ها محسوب می‌شود. کلیه امکانات هر ساختمان، اعم از امکانات سرمایشی و گرمایشی، برقی، روشنایی، صوتی و تصویری، آب و فاضلاب، بهداشتی، و غیره در راستای تأمین آسایش ساکنان آن است و همه این امکانات بوسیله خدمات تاسیسات ساختمانی به دست می‌آید.

کلمه تأسیسات ساختمانی نخستین بار زمانی مطرح شد که مفاهیمی مانند تهویه مطبوع، سیستم‌های گرمایشی، لوله‌کشی و آبر‌سانی، نگهداری مواد غذایی، دفع فاضلاب، ایمنی و … برای بشر اهمیت یافت.

تأسیسات ساختمانی یعنی استفاده مناسب از تمام امکانات تأسیساتی و مهندسی‌های مکانیک، برق، عمران، و معماری، با این هدف که سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، تهویه مطبوع، آب و برق، گاز، فاضلاب، ارتباط داخلی و بیرونی ساختمان، و حمل‌ونقل، به بهترین نحو ممکن نصب و راه‌اندازی شده و به فعالیت بپردازند.

تأسیسات مکانیکی:

تأسیسات مکانیکی نقش بسزایی در تامین آسایش و آرامش انسان در منزل و محل کار دارد. تأسیسات مکانیکی بخشی از تأسیسات ساختمان‌هایی است که افراد هر روز با آن سر و کار دارند. این تاسیسات به ‌نوعی قلب ساختمان محسوب می‌شوند. در واقع می‌توان گفت که تأسیسات مکانیکی کمک شایانی به حفظ آرامش و آسایش جسمی و روحی ساکنان ساختمان می‌کنند.

به‌طور کلی، تأسیسات مکانیکی به دو نوع صنعتی و ساختمانی تقسیم می‌شوند. تأسیسات مکانیکی صنعتی شامل سیستم‌های آبرسانی و انتقال آب، فاضلاب و سیالات، تصفیه آن، و تولید انرژی از سیال می‌گردند.

تأسیسات مکانیکی ساختمانی عبارت‌اند از:

 تأسیسات گرمایشی و سرمایشی این نوع تأسیسات اهمیت زیادی در صنعت ساختمان دارند و معمولاً گرما را از جسم گرم‌تر به جسم سردتر انتقال می‌دهند. تجهیزات گرمایشی با انتقال گرما به هوا، محیط را گرم می‌کنند. تجهیزات سرمایشی نیز به‌واسطه حذف گرمای هوا موجب ایجاد هوای خنک در محیط می‌شوند

 تأسیسات بهداشتی (آب و فاضلاب):

بشر از ابتدای خلقت نیاز حیاتی به آب داشته است. در گذشته، با توجه به کم بودن جمعیت کره زمین، همین که منابع آب شیرین کفاف کشاورزی و آشامیدن را می‌داد کافی بود. در حال حاضر اما برای تامین آب، به تأسیسات آب‌رسانی شهری، سیستم‌های توزیع، مخزن‌های ذخیره‌سازی آب، سامانه‌های متعادل‌سازی جریان و فشار ورودی و خروجی، و تعادل فشار نیاز است. نکته بعدی، بازگرداندن فاضلاب حاصل از مصرف روزانه به چرخه‌ی طبیعت است. در نتیجه، در کنار سیستم‌های آب‌رسانی، استفاده از تأسیسات فاضلاب نیز کاملاً ضروری است.

تأسیسات گاز رسانی:

تأسیسات گاز رسانی، مطابق با قوانین مقررات مربوطه، زیر نظر شرکت گاز و سازمان نظام‌مهندسی ساختمان طراحی و راه‌اندازی می‌شوند. اجزای تشکیل‌دهنده سیستم تأسیسات گازرسانی عبارت‌اند از علمک، رگولاتور، کنتور، بست، برچسب انرژی، شیر مصرف گاز، شیر ترموستات، و شیلنگ.

تأسیسات استخر:

تأسیسات استخر بسته به نیازها و امکانات، متنوع است. تاسیسات استخر عمدتاً به ۶ بخش اصلی تقسیم می‌گردد:

الف) مدار گردش آب  (Circulation)

ب) آب‌نما و فواره  (Water features)

ج) هیترها  (Heaters)

د) سیستم‌های اتوماتیک مواد شیمیایی  (Automated chemical systems)

ه) روشنایی  (Lighting)

و) سیستم کنترل  (Control system)

کارشناس تأسیسات:

همانطور که شرح داده شد، بخش تأسیسات یکی از قسمت‌های کلیدی در ساختمان‌هاست که در ساختمان‌سازی کاملا مورد توجه قرار می‌گیرد. اهمیت تاسیسات در این است که آسایش ساکنان ساختمان در گرو عملکرد مطلوب سیستم‌های تأسیساتی، اعم از بهداشتی، سرمایشی، و گرمایشی است.حال که به اهمیت تاسیسات پی بردیم بهتر می‌توانیم متوجه اهمیت کارشناس تاسیسات، که مسئولیت طراحی، نصب و راه‌اندازی، و پشتیبانی از سیستم‌های تاسیساتی را برعهده دارد، شویم.

کارشناس تأسیسات باید فردی آموزش دیده، ماهر، و مجرب باشد. افراد علاقمند به فعالیت‌های تاسیساتی می‌توانند پس از گذراندن دوره‌های آموزشی فنی در زمینه طراحی، پیاده‌سازی، نصب و تعمیر تأسیسات بهداشتی، سرمایشی، گرمایشی، فاضلاب، گازرسانی و تهویه، و طی نمودن دوره‌های کارآموزی، در ساختمان‌ها مشغول به کار شده و به ارائه خدمات بپردازند.

حوزه آموزش در شغل تأسیسات به‌صورت تجربی و حرفه‌ای است. برای دوره آکادمیک، باید پس از سال اول دبیرستان در رشته تأسیسات بهداشتی ساختمان، تأسیسات گرمایشی ساختمان، تأسیسات گاز رسانی، تأسیسات حرارتی برودتی و تأسیسات تهویه مطبوع ساختمان از شاخه کار و دانش ثبت‌نام کنید. شاخه فنی و حرفه‌ای نیز با رشته تأسیسات امکان تحصیل در این رشته را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند.

دوره دانشگاهی تأسیسات در دو مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته ارائه می‌شود. علاوه بر دوره‌های دانشگاهی، آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای هم دوره‌های تخصصی تأسیسات در شاخه‌های مختلف برگزار می‌کنند. در ادامه زمینه‌ها و عناوین شغلی تأسیسات را مشاهده می‌نمایید:

• راه‌اندازی و تعمیر دستگاه‌های سردکننده خانگی

• راه‌اندازی و تعمیر سیستم‌های گرمایش مرکزی

• جوشکاری برق و گاز

• لوله‌کشی آب ساختمان

• نقشه‌کشی تأسیسات مکانیکی ساختمان

در همین راستا مجتمع آموزشی علوم و فنون شمال این توانایی را دارد تا با ارائه ی دوره هاي آموزش تخصصي و مهارتي در رشته تاسيسات گامی بلند برای  پیشبرد اهداف کارآموزان و رسالت آموزش بردارد.